bread

Mark Knopfler: Tüm zamanların en iyi gitaristlerinden

Dağılan Dire Straits sonrası yoluna tek başına devam eden Mark Knopfler, tüm zamanların en iyi gitaristleri arasında gösteriliyor. Knopfler, 13 Haziran Cuma akşamı Turkcell Kuruçeşme Arena’da bir konser verecek.

‘80’li yılların en sevgiyle hatırlanır gruplarından biridir Dire Straits. Şarkılarıyla o yıllarda müziksever olan herkesin hayatına en az bir kere dokunmuştur. Aslında grubun kendi adını taşıyan ilk albümü 1978 yılında yayınlandı ama bu albümün ve grubun fark edilmesi albümden çıkan single “Sultans Of Swing” sayesinde oldu. Albümün erişemediği liste başarılarına bu singleile ulaşabildiler. O andan itibaren de Dire Straits hep benzerlerinden farklı bir konumda oldu zaten. Grubun lideri, vokal ve gitar sorumlusu Mark Knopfler, gitarı elle çalarak değişik bir çalım tekniği geliştirdi ve bu Dire Straits’in bir nevi özgün imzası olarak kabul edildi. Elle çalım elektro gitar için pek kullanılan bir tarz değil ama Knopfler’ın çalım tekniği olmasa da, penasız çalım stili daha sonra birçok isim tarafından taklit edildi. Mark Knopfler’ın solak olmasına rağmen gitarı sağ elle çalması da dikkat çeken başka bir nokta. Bu paragrafta son olarak Mark Knopfler’ın Amerikan Rolling Stone dergisi tarafından yapılan “Tüm Zamanların En İyi 100 Gitaristi” listesinde 27 numarada bulunduğunu da söylemek gerek. 1949 yılında doğan birinin neredeyse 30 yaşındayken grubuyla ilk albümünü yayınlaması pek alışılmış bir durum değil. Doğal olarak da Dire Straits müziğinde teenage bir etki hiçbir zaman olmadı. Grubun müzikal yapısı Mark Knopfler’ın gitarı etrafında şekillenen bir modern rock anlayışından ibaretti ve bu yapı tüm basitliğine rağmen her daim kendi özel dinleyicisini buldu. Grubun 1979 tarihli ikinci albümü “Communique” Dire Straits müziğinin ana hatlarının daha belirgin çizildiği bir albümdü. Almanya listelerinde ilk sıraya kadar yükseldiğinde bile aynı listede ilk albüm hala ilk 3’teydi.

1980 yılında çıkan “Making Movies” albümü grubun basit müzik yapısını biraz daha karmaşık hale getiren albüm oldu. Bu albümde Mark Knopfler şarkı sözlerini kişisel hikayelerinden derledi, bu yüzden de “Making Movies” bir grup albümünden çok solo bir proje gibiydi. Bu albüm için her zaman adıyla beraber anılacak olan aşk temalı “Romeo & Juliet” şarkısını yazdı. 1982 tarihli “Love Over Gold” albümü grubun kariyerindeki progresif rock etkili yegane albümdü. Sadece 5 şarkıdan oluşan bu albümde parçaların ortalama uzunluğu 8 dakikaydı. “Private Investigations” bu albümün en tutulan hiti oldu. Grup, “Love Over Gold” için çok duraklı bir dünya turuna çıktı. Bu turnenin İngiltere Hammersmith Odeon’daki iki gecesini kaydedip 1984 yılında “Alchemy: Dire Straits Live” adı altında çift plak olarak piyasaya sundular. Albüm 500 bin adet satarak, bir konser albümünün de tiraj açısından oldukça cazip olabileceğini kanıtladı. “Alchemy” albümü sonrası Mark Knopfler grup işlerine biraz ara vererek film müziği işine yoğunlaştı ve 1983’te “Local Hero”, 1984’te “Cal” ve “Comfort and Joy” Filmlerinin tüm müziklerini besteledi. Bu arada 1983’te ikinci evliliğini Lourdes Salamone ile yaptı ve ondan 1987 yılında ikiz çocuk sahibi oldu. Evlilik ve film müzikleriyle geçen zamandan sonra Dire Straits kariyerinin en büyük albümü olacak yeni albümü kaydetmek üzere stüdyoya girdi. O ana kadar Dire Straits yeni albümü merakla beklenen bir rock grubu değil, sadece fanlarının yakın ilgi gösterdiği sıradan bir gruptu. 1985 yılında grubun 5.stüdyo albümü “Brothers In Arms “çıktı. Kapağında alışılmadık bir gitar resmiyle piyasaya çıkan albüm, grubun en büyük hiti “Money For Nothing” ile bir anda geniş kitlelere ulaştı. Parça Amerika’da bir numara, klibi ise İngiltere’de aynı yıl yayına başlayan İngiliz MTV’sinde yayınlanan ilk klip oldu. O yıllarda müzik piyasasına CD formatı yeni girmişti ve “Brothers In Arms” da CD baskısı yapılan sınırlı albümlerden biriydi. Bir plağın 4’te biri boyutundaki bu formatı cazip kılmak için CD kutuları normal CD’nin iki katı olarak tasarlandı ama bu bile CD’ye olan ilgiyi arttırmadı. Ancak bu kötü gidişi yıkan ilk albüm “Brothers In Arms” oldu ve albüm CD basımıyla 1 milyonluk satışı devirdi. Sırasıyla albümün “Walk Of Life”, “So Far Away” ve “Brothers In Arms” şarkılarını da listelere yollayan grup 1985-1986 yılları arasında büyük bir turneye çıktı. 230 şovluk bu turne grubun kariyerinde ilkti. “Brothers In Arms” yorgunluğunu atmak üzere Mark Knopfler gruba bir süre daha ara verdi. 1988 yılında Nelson Mandela’nın 70.yaş günü şerefine verilen konsere katıldılar. Konserin Dire Straits dışındaki önemli isimleri Eric Clapton ve Elton John’du. Bu arada Knopfler, Nothing Hillbillies adlı bir country grubu kurdu. Bu grup 1990 yılında “Missing: Presumed Having A Good Time” adlı albümünü yayınladı.

Dire Straits’in faal olmadığı dönemde bu grubun yanı sıra Bob Dylan, Bryan Ferry, Eric Clapton, Steely Dan ve Chet Atkins gibi bir çok ismin albümlerinde konuk olarak yer aldı. Tina Turner ve Bob Dylan için de albümlerinde prodüktörlük yaptı. 1991, Dire Straits’in kariyerini sonlandıracak albüme imza attığı yıl oldu. Dire Straits’in merakla beklenen tek albümü de buydu, çünkü 6 yıl önce yarattıkları başyapıtı geçip geçemeyecekleri, o albümdeki kadar iyi şarkılar yazıp yazamadıkları merak konusuydu. “On Every Street” adını taşıyan albüm Eylül ayında yayınlandı. Albüm eleştirmenlere göre “Brothers In Arms”ı aşabilen bir albüm değildi ama bu bile albümün satışını kesmedi ve grup İngiltere albümler listesinde 1 numarayı gördü. ‘Heavy Fuel’ ve ‘Calling Elvis’ şarkıları da yüksek liste başarıları gösterdiler. Albümün turnesi 1992 sonuna kadar sürdü. Daha da sürebilirdi ama Mark Knopfler artık uzun süreli turnelerden yorulmuştu. 1993’te bu turnenin kayıtlarından oluşan “On The Night” adlı konser albümü çıktı.

Onu 1995’te çıkan bir diğer konser albümü “Live at the BBC” izledi. Bu arada 1993’te Knopfler, karısı Lourdes Salamone’dan ayrıldı. 1996’da Mark Knopfler’ın ilk solo albümü “Golden Heart” çıktı. Bu arada oyuncu Kitty Aldridge ile 3.evliliğini yaptı ve bu evlilikten 2 kızı oldu. 1997’de “War The Dog” filminin müziklerini yazdı, 2000 yılında ise ikinci solo albümü “Sailing To Philadelphia” piyasadaydı. 2002 yılında Knopfler, orijinal Dire Straits elemanları John Illsley, Chris White, Danny Cummings ve Guy Şetcher ile bir araya gelerek 4 konsere çıktı. Bu konserlerde eski Dire Straits ve Nothing Hillbillies klasiklerini seslendirdiler. 2002 yılında Knopfler 3.solo albümü “The Ragpicker’s Dream” ile tekrar raflardaydı. Yaklaşık 1 yıl sonra motosiklet kazası geçirdi ve vücudundaki kırıklar sebebiyle albüm turnesini iptal etti. Tekrar sahnelere dönüşü ise ertesi yıl “Shangri-La” adlı yeni albümüyle oldu.

Knopfler yeni kurduğu grubun sahnede Dire Straits şarkılarını eski grup elemanlarından daha iyi icra ettiğini web sitesinden herkese duyurdu. Bu albümün turnesinde ilk kez Hindistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde konser verdi ve büyük ilgiyle karşılandı. Dire Straits’in kariyerindeki 3. toplama albüm olan “The Best Of Dire Straits & Mark Knopfler: Private Investigations” 2005 yılında yayınlandı. Bu albümün daha önce çıkan diğer iki toplama albümden farkı Dire Straits klasikleri kadar Mark Knopfler şarkılarına da yer vermesiydi. Ayrıca albümde Mark Knopfler imzalı hiç yayınlanmamış bir şarkı da yer aldı. “All The Roadruning” adını taşıyan bu parçada Mark Knopfler country müzik sanatçısı Emmylou Haris ile düet yaptı. 2006’da bu şarkıyla aynı adı taşıyan albüm çıktı ve birçok ülkenin listelerinde ilk 3’ü gördü. Albüm, 2007 yılında “En İyi Folk/Amerikan Albümü” dalında aday oldu, Bob Dylan’ın “Modern Times” albümü karşısında yenik düştü. Haris ve Knopfler albüm turnesine beraber çıktılar ve konserlerden birini “Real Live Roadrunning” adı altında CD ve DVD olarak piyasaya sürdüler. Eylül 2007’de yeni Knopfler albümü “Kill To Get Crimson” yayınlandı. Ülkemizi de kapsayan bu albüme ait turne halen devam etmekte. 1985 yılında “Brothers In Arms” çıktığından beri ülkemizde büyük hevesle beklenen Dire Straits’i görmek Türk fanlara nasip olmadı ama Mark Knopfler Dire Straits mirasının üstüne eklediği kişisel müzikal birikimiyle İstanbullulara benzersiz bir gece yaşatacak.

Mark Knopfler, gitarı elle çalarak değişik bir çalım tekniği geliştirdi ve bu Dire Straits’in bir nevi özgün imzası olarak kabul edildi. Elle çalım elektro gitar için pek kullanılan bir tarz değil ama Knopfler’ın çalım tekniği olmasa da, penasız çalım stili daha sonra birçok isim tarafından taklit edildi. Mark Knopfler’ın solak olmasına rağmen gitarı sağ elle çalması da dikkat çeken başka bir nokta.

Mark Knopfler’e ilişkin bu yazı, Tetra İletişim tarafından, Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) için üretilen “Mesam Vizyon” dergisinin 9. sayısında (Mayıs – Haziran 2008) yer aldı. Yazı, Çağlan Tekil tarafından kaleme alındı.